Revolutionaire verhoging productiesneldheid dankzij Durium
De Hit of the Week: goedkoop geproduceerd kartonnen wegwerpproduct uit de crisistijd overleeft de tijd.
Hans Koert
Bij de introductie van de kartonnen Hit of the Weekplaat begin 1930, de serie buigbare onbreekbare grammofoonplaten, die wekelijks verspreid werden in de krantenkiosken van de VS, werd de nieuwe goedkope kartonnen 78-toeren plaat bestempeld als een baanbrekende uitvinding, die honderd keer sneller en goedkoper geproduceerd kon worden dan de gewone breekbare schellakplaat.
In de Baltimore Afro-American van mei 1930 werd het product aangeprezen in een artikel getiteld: Process Speeds Record Stamping 100 Times.
(bron: Baltimore Afro-American - 24 mei 1930)
(bron: Baltimore Afro-American 24 mei 1930)
In het artikel wordt de snelheid van de productie beschreven als één van haar voordelen: Phonograph record making has been speeded 100 times by the discovery of durium, figures announced today by the makers of the "Hit-of-the-Week" record show. ( = Nieuwe cijfers, gepubliceerd door de makers van de nieuwe Hit of the Weekplaat, bewijzen, dat door de uitvinding van de kunststof Durium het maken van grammofoonplaten honderd keer sneller kan). While 700 ordinary records are being made, 70,000 of these new durium-processed discs can be turned out, it is shown. ( = Bewezen is dat in de zelfde tijd dat 700 gewone platen gemaakt kunnen worden. 70.000 van deze nieuwe Duriumplaten geproduceerd worden).
 |
| Hal T. Beans |
Het artikel werd een paar maanden na de introductie van de eerste kartonnen Hit of the Weekplaat, februari 1930 in New York City, gepubliceerd en past naadloos in de uitgebreide reclamecampagne in de media, zoals kranten en gesponsorde radioprogramma's (zoals The Durium Hours). Deze kartonnen plaat was een uitvinding van twee professoren aan de Universiteit van Columbia, Hal T. Beans en Joseph Reilly, die met een kunsthars op basis van resorcinol-formaldehyde acetaat, oorspronkelijk ontwikkeld om vliegtuigneuzen mee te beschermen tegen extreme omstandigheden, een goedkope manier hadden gevonden om snel grammofoonplaten te maken.
Een unieke foto: De productie van kartonnen Duriumplaten in de Europese fabriek van de Durium Products Inc.(GB) in Slough bij Londen. (1932)
Het produceren van een schellakplaat - praat nooit over een bakelieten plaat; er werden geen platen van bakeliet gemaakt - was een tijdrovend en ingewikkeld proces, vooral omdat het materiaal tijd moest krijgen om uit te harden - het durium, dat gebruikt werd om de groef in te persen, had dat niet en daarom konden de kartonnen duriumplaten gemaakt worden met de snelheid van een drukpers. Op grote vierkante platen werden, vijftien gramofoonplaten in één keer gemaakt door even zovele metalen stempels. Twee jaar later draaiden er in de fabriek in Slough (GB), die Duriumplaten voor de Europese markt maakte, machines, die twaalf platen in één keer drukten ....
Een Durium drukpers (Slough)(Gb)
Onderzoek heeft informatie over de productie aan het licht gebracht, dat voorheen onbelicht gebleven is. Vooral de twee foto's, die gemaakt zijn in de productiehal van de fabriek in Slough, vertellen meer over hoe men te werk ging. De Duriumfabriek in Slough, een voorstad van Londen, werd in 1932 geopend voor de Europese markt - de Amerikaanse Durium Product (Inc), die o.a. de wekelijkse Hit of the Weeks produceerde, liep toen al op zijn laatste benen en zou spoedig failliet gaan. De foto's en een tekening uit een uitgebreid persbericht, dat bij de eerste Engelse promotieplaat zat, geeft tamelijk veel informatie over de productie en marketing van het product.
De ingedrukte nummers in het Duriumoppervlak geven details van het productieproces prijs: 1199 B 2
Als je de matrixnummers bekijkt, die in elke plaat te vinden zijn, dan geeft dat ook informatie over het productieproces. Neem bijvoorbeeld één van mijn eigen Hit of the Weekplaten: Rudy Vallee and his Connecticut Yankees met het nummer Was That The Human Thing To Do, opgenomen februari 1932 en uitgebracht 3 maart 1932. Je kent de plaat wellicht.
Hit of the Week C-1-2 (Hans Koert verzameling)
Op de "lege" achterkant vind je een promotiefoto van Rudy Vallee met stropdas (er zijn er ook met vlinderdasje), gemaakt door Hal Phyfe, en de tekst: Rudy Vallee and His Connecticut Yankees are now Recording Exclusively For HIT-OF-THE-WEEK RECORDS en aan de voorkant, de kant waar het label gedrukt is, vind je, behalve de gebruikelijke informatie ook het catalogusnummer C-1-2 ( waarbij de C de maand aangeeft en de getallen de weken, dat de plaat te koop was dus ... De eerste twee weken van maart (1932).) Onder het label vind je het ingeperste matrixnummer waarbij 1198 het nummer is van de originele wasplaat. De serie begint in 1929 met testplaten (1000? en hoger), waarbij 1019 de eerste officiële uitgave was, een promotieplaat, getiteld “Tip-Toe Through The Tulips With Me” door het Don Voorhees Orchestra (opgenomen ca. december 1929).
Tekening uit een Hit of the Week advertentie (1932)
De B, het takenummer, geeft aan dat er hier gebruik gemaakt is van de tweede vastgelegde opname en het getal daarachter geeft waarschijnlijk de stempel aan, waarvan de plaat geperst is, sorry gedrukt is - Duriumplaten werden niet geperst, maar gedrukt, beweerde Durium -, dus de 2 betekent hier dat de plaat op de eerste machine gedrukt is en wel als de tweede van het eerste vel met vijftien platen.
Detailtekening uit de patentaanvraag (1930)
Als je zelf ook deze C-1-2 hebt, staat er hoogstwaarschijnlijk een ander stempelnummer achter, zoals bijv. 24 ( 2de drukpers - 9de plaat) of 50 ( 3de drukpers, vijfde plaat) … Het hoogste stempelnummer dat ik vond op een Hit of the weekplaat is 120, hetgeen zou kunnen betekenen dat er op 8 persen tegelijk gewerkt werd - De Europese fabriek in Slough werkte, getuige een tekening, met een drukpers, die in één beweging 12 gramofoonplaten drukte. Als je zelf ook Hit of the weekplaten in je verzameling hebt - meld me dan wat jouw hoogste stempelnummer is. Laat het me weten, op deze manier: 1208 C 44
De drukpers zoals die in Slough gebruikt werd - 12 platen in één handeling.
Hit of the Week platen werden gedrukt ….. net als een krant, niet geperst, zoals gewone grammofoonplaten ............ Durium wilde ons dat graag doen geloven - de plaat werd ook verkocht in krantenkiosken. Men weigerde dan ook om royalty’s te betalen, omdat er geen sprake was van een plaat maar van een drukwerk ... De rechter was het daar niet mee eens en Durium moest flink in de buidel tasten om toch de achterstallige royalty’s te kunnen betalen - uiteindelijk zou dit voor een deel, samen met een verminderde omzet, de ondergang inluiden ..........
Het voormalige fabrieksgebouw in Slough, opgezocht en vastgelegd door wijlen Peter Tanner ( foto: Peter Tanner)
Op een verloren zondagmorgen zocht platenverzamelaar Peter Tanner in de jaren negentig in het industriegebied van Slough (bij London) het fabrieksgebouw op waar in de jaren dertig de Europese Duriums gedrukt werden. Helaas was er, vanwege het weekend, niemand aanwezig. Het proces hoe de plaat feitelijk gemaakt werd, het technisch verhaal zoals vastgelegd in het patent, is uitvoerig beschreven in het boekje behorend bij The Complete Hit of the Week Recordings volume 1 ( Archeophone 3002) met als titel A Brief Introduction to Hit of the Week Record - Hans Koert. Trouwens, de Engelstalige Hit of the Week blog geeft veel informatie, waarbij op de online Hit of the Week Discography de platen bekeken kunnen worden.
Song "Alma Mater"(Lawrence University)(December 1929)
Bekend is dat de Durium studio in New York City zich op een gegeven moment in het oude MCGraw-Hill gebouw zat, West 42nd Street vlakbij Ninth Avenue, New York City, maar of hier ook de productiemachines stonden betwijfel ik.
 |
De typisch gekromde
Hit of the weekplaat |
Over het proces tussen idee en uitvoering hebben we weinig informatie. Dankzij het archief van de St. Lawrence Universiteit kreeg ik bij toeval een kijkje in de keuken - De universiteit wilde begin 1930 geldinzameling bij oud-studenten om een slaapzaal te verwezenlijken en hadden hun oog laten vallen op het "nieuwe kartonnen Durium plaatje". De correspondentie tussen Durium en universiteit is deels bewaard gebleven. Wat opvalt is dat de Durium firma heel flexibel was in haar organisatie, zeker in de begin maanden en dat het lijkt alsof ze ook op locatie konden opnemen. In twee eerdere blogs is dit uitvoerig beschreven: Alma Mater - De voorbereiding en Alma Mater: de plaat wordt hier meer uitvoerig op in gegaan.
De kracht van Durium was, dat ze snel veel platen konden "drukken' en in staat waren om 350.000 tot 500.000 platen binnen een paar dagen in heel Amerika in alle krantenkiosken te krijgen. Helaas is de administratie verdwenen en hebben we geen informatie over het tijdsbestek tussen eerste idee en uiteindelijke opnamen en distributie. Je mag er van uitgaan dat dit binnen een aantal weken geregeld kon worden, we kunnen er alleen maar naar raden. Ik wil dan ook graag in contact komen met mensen, die specifieke informatie hierover hebben.
This blog was also published in English at the Hit of the week blog
Hans Koert
samensteller van de (online) Hit of the Week-Durium discography
hitoftheweek@live.nl
Volg de Keep (it) Swinging blog en de Hit of the Week blog op Facebook en vraag de nieuwsbrief
De flexibele buigbare Hit of the Weekplaat, een kartonnen plaat met een Durium kunsthars bestreken 78-toerenplaat, bracht in 1930 een revolutie te weeg tijdens de crisisjaren .... De snelheid waarmee een gramofoonplaat geproduceerd kon worden lag 100 keer hoger dan voor het maken van zo'n breekbare schellakplaat ..... Een Duriumplaat werd namelijk niet geperst maar gedrukt .... een klankdruk dus, zoals we ons wellicht uit de jaren zestig nog als dunne plastic reclameplaatjes herinneren. Durium was zijn tijd ver vooruit, maar sneuvelde uiteindelijk doordat de verkoopcijfers na een jaar tegenvielen en de rechter niet mee ging in de gedachte dat de plaat drukwerk was en dus vrijgesteld van het betalen van royalties voor componist en uitvoerenden ....
Retrospect
Keep Swinging (old) Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog
Keep Swinging Contributions
No comments:
Post a Comment