De vooroorlogse jaren belicht.
Georg Lankester
In mijn publicaties over befaamde Europese orkestleiders uit de jaren 1930-1940 mag Ray Ventura natuurlijk niet ontbreken. Als specialist in de vroegere Franse jazz kwam ik er destijds al snel achter hoeveel grote Franse jazzmusici in zijn orkest hebben gespeeld. Hij was een groot organisator en had oog voor de beste jazzmusici van zijn tijd.
Een snelle carrière
De op 16 april 1908 in Parijs geboren Raymond Ventura – kortweg Ray genoemd – groeide op in een welgesteld milieu en toonde al jong interesse in nieuwe muzieksoorten. In 1924 ontdekte hij de jazz in het casino van Biarritz waar hij het orkest van Léo Poll hoorde. Niet gehinderd door geldgebrek schafte hij spoedig jazzplaten uit Amerika aan en ook partituren. De ondernemende jongen richtte in 1925 met mede-studenten van zijn Lyceum een band op, “The Collegians” genaamd, in de stijl van Paul Whiteman en Jack Hylton, maar het waren ook musici als Armstrong en Ellington en hun orkesten die hem inspireerden.
In de volgende jaren was Ray’s formatie te horen op wat men toen een surprise party noemde die wel vaker werden georganiseerd, met name in het Parijse arrondissement Passy. Het waren zeer geanimeerde sessies waar gastmuzikanten te horen waren zoals Guy Paquinet, Gérard Léveque, Mac Hugot, Max Elloy en anderen. Op deze parties kwamen geleidelijk ook Amerikaanse musici, vooral door de activiteiten van de in die jaren opgerichte Hot Club de France- de Franse jazzclub die Amerikaanse jazzvedetten naar Frankrijk haalde. Zo was bijvoorbeeld ook Danny Polo soms gast en vele anderen zouden volgen. Luister maar eens naar Let's Do It opgenomen in februari 1929 voor Odeon met o.a. Danny Polo op saxen met zang door leden van het orkest: Edoard Fois, Coco en John Aslan
De Collégiens (Franse versie) maakten al veel eerder, in 1928, hun eerste plaat voor het Columbia label en het jaar daarop volgden ook opnamen voor Odéon. Van die eerste bezetting van Ray’s orkest maakten trompettist Ray Binder en saxofonist Edouard-Stanton Foy deel uit. De band switchte de jaren erna opnieuw van maatschappij en ging naar Decca bij wie men tot 1935 zou blijven.
In het jaar 1929 vertrokken Ray en zijn mede-musici zonder contract naar Amerika om hun geliefde muziek te promoten, profiterend van de mogelijkheid voor de radio te gaan spelen. Na terugkeer verdiepte Ray zich verder in de jazz door er artikelen over te publiceren in het blad van Grégor. Zoals bekend was deze bandleider, die diverse jazzmuzikanten in zijn orkest had, in die jaren in Parijs zeer populair. NB Ook Stéphane Grappelli zat enige tijd in Grégor’s orkest.
Financiële perikelen en een oplossing
De iets beter gesitueerden die eerst voor hun vermaak de jazz-optredens kwamen opluisteren, hadden geleidelijk minder middelen en dus genoten de musici ook minder inkomsten. Derhalve zocht Ray een ander publiek. Stan Foy, die in het orkest van Jack Hylton had gezeten, stelde voor dat de Ventura band het Franse equivalent zou moeten worden. Dat idee werd echter niet door iedereen gedeeld. Is het Hylton orkest eigenlijk niet een beetje te commercieel? Ray aarzelde, maar realiseerde zich dat een concessie ongetwijfeld de enige oplossing was om te kunnen overleven.
Men ging op zoek naar een meer Franse aanpak, uitgaande van het feit dat dit tot dan toe op de achtergrond was gebleven, aangezien ze als begeleiders van revues actief waren geweest of sfeermuziek hadden verzorgd in cabarets. Men besloot dat ze voortaan als blikvangers moesten fungeren en een eigen show zouden moeten brengen. En zo ontstond de Jazz en Scène, een nieuw soort attractie. Daarbij werd zanger Coco Aslan een echte showman en Paul Misraki de componist van nieuwe chansons.
In juli 1930 bracht het vernieuwde orkest van Ray Ventura de eerste opnamen van enkele Franse chansons en….met groot succes. Een jaar later werden the Collegians uitgenodigd om op te treden in het Palladium te Londen. En in 1933, toen Hitler in Duitsland op het punt stond aan de macht te komen, maakten ze een tournee door Oost-Europa en Italië. Door de professionele aanpak, zo maakte saxofonist Noël Chiboust nu ook deel uit van het orkest, alsmede een goedgehumeurde en communicatieve Ray, balanceerde de formatie op elegante wijze tussen Jazz en variété en werden de musici echte vedetten.
In februari 1934 stonden ze op de affiches van het Casino van Parijs. Omdat Ray’s orkest langzamerhand toch wel duur was geworden om in te huren, ontstonden er ernstige financiële problemen. Ze kwamen eruit dankzij Paul Misraki die dan het nieuwe nummer “Tout va bien, Madame la Marquise” schreef. Het was een echt staaltje van vernuft en iets dat de Fransen amuseerde waardoor de situatie veranderde en Ventura er weer bovenop bracht.
Het feit dat het orkest professioneler was geworden was merkbaar in de wijze van presentatie. Zo werd het repertoire verrijkt met meer Franse chansons en werden sketches ingevoerd om het publiek extra te vermaken. Naast tournees door eigen land reisde de band door België, Nederland, Engeland en zelfs Spanje. Ze deden mee aan allerlei revues, radio-uitzendingen en ook films, zoals. L’amour à la Americaine (1932), Feux de joie (1938), Tourbillon de Paris (1939). Dat alles maakte Ray tot een beroemdheid.
In de shows die het orkest bracht, speelden ze ook in op de dreigende oorlogs-situatie. Zo brachten ze het stuk Le chef n' aime pas la musique ( = Het orkest gaat in staking ) en een ander werk getiteld On ira pendre notre linge sur la ligne Siegfried (= Wij hangen onze was aan de Siegfriedlijn). Maar bovendien werden er uitstekende Franse- en Belgische Jazz-musici uitgenodigd. Zo speelden bijvoorbeeld in 1936 mensen als Gus Deloof, Philippe Brun, Alix Combelle, André Ekyan, Loulou Gasté (echtgenoot van Line Renaud), Louis Vola, Jerry Mengo, Josse Breyre en Guy Paquinet mee, allen kundig begeleid door Ray Ventura.
De succesvolle orkestleider richtte nu ook een eigen uitgeverij op, maar de oorlog stak helaas een spaak in het wiel.
VERVOLG: Ray Ventura (1908-1979) - pianist en orkestleider deel 2
MY JAZZ LINKS:
Ray Ventura
Georg Lankester
keepswinging@live.nl
Volg de Keep (it) Swinging blog via Facebook (group: Keep it Swinging) en Twitter (#keepitswinging) en vraag de grstis nieuwsbrief.
Keep Swinging (old) Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions
No comments:
Post a Comment