Debuut Wayne Shorter en Walter Davis jr. teleurstellend .... (bron: Rhythme)
Hans Koert
Onlangs verscheen alweer de achtste cd van het Nederlands Jazzarchief in haar geprezen en bekroonde serie Jazz at the Concertgebouw …… Deze keer van het kwintet rond slagwerker Art Blakey, die met zijn Jazz Messengers in de jaren vijftig de hardbop vorm gaf.
Het concert, dat uit de archieven van Lou van Rees opgediept werd, net als overigens de eerder uitgebrachte uitgaven, bevat het tweede van een reeks van vier concerten, die Art Blakey in 1959 in ons land gaf tijdens zijn tournee langs Europese podia. Op 14 november 1959 opende hij om kwart over acht ’s avonds zijn optredens in het Kurhaus in Scheveningen en rond middernacht stond hij klaar voor een nachtconcert in het Concertgebouw van Amsterdam …… Een maand later speelde Art Blakey, na optredens in Parijs, Stockholm en Berlijn, opnieuw, in dezelfde bezetting, in het Vredenburg paviljoen in Utrecht en opnieuw, het Concertgebouw van Amsterdam.
Zoals gebruikelijk bevat de dubbel-cd van het Nederlands Jazzarchief een uitvoerig begeleidend boekje, waarin Bert Vuijsje uitgebreid het concert en de populaire Art Blakey beschrijft en ook in het Jazz Bulletin werd uitvoerig stilgestaan bij deze nieuwe dubbel-cd door Fred van Doorn ( Perfectionist voor de jazz) ( Jazz Bulletin nr. 88 (september 2013). Wat moet je daar dan nog aan toevoegen? Laten we de kritieken rond deze Nederlandse concerten er maar eens op na slaan .....
The Jazz Messengers, in de jaren vijftig opgericht door Art Blakey samen met Horace Silver (waarvan afgelopen week het bericht rondzoemde dat hij overleden zou zijn), bestond uit trompettist Lee Morgan, de nog onbekende tenor saxofonist Wayne Shorter, de voor ons eveneens onbekende pianist Walter Davis jr. en in de ritmesectie Jymie Merritt op bas en Art Blakey, uiteraard, op slagwerk, waarbij de twee laatsten door omstandigheden op geleende instrumenten moesten spelen.
Trompettist Lee Morgan, die vanaf 1957 regelmatig bij The Jazz Messengers optrad, was samen met Art Blakey de grote naam op het podium. Bill Hardman, in 1957 trompettist bij Art Blakey, had Lee Morgan bij de leider / slagwerker geïntroduceerd met de woorden: I think he’s better for the band than I am. He’s young and he’s gonna be great. ( Alan Goldsher in Hard Bop Academy).
Hij werd algemeen beschouwd als één van de leden van de Jazz Messengers die de meeste invloed op de sound van de groep gehad had: If Kenny Dorham, Donald Byrd and Bill Hardman set the table for impending Messengers trumpeters, than Lee Morgan cooked the meal. And he cooked but good ( Alan Goldsher in Hard Bop Academy). Hij zou tot 1965, met tussenpozen, bij de Jazz Messengers spelen. Toen Lee Morgan voor het eerst Nederland aandeed met de Jazz Messengers, een jaar eerder, november 1958, werd zijn spel "een openbaring" genoemd. Hij beschikt over een felle attaque, schreef Hein Wellens in Rhythme (december 1958), een bijzonder gedecideerde toon en een feilloze embouchure. …. Zowel in de ballads als in de snellere stukken hebben wij ons verbaasd over de verbluffende techniek, waarover Morgan op zo’n jeugdige leeftijd ( = 20 jaar) reeds beschikt. Dit concert is vastgelegd op een Bandstand lp, getiteld: Art Blakey: Live in Holland 1958.
Wayne Shorter, die in november 1959 voor het eerst met Blakey mee kwam, moest het met minder lovende woorden doen ….. Misschien kwam dat omdat de band nog helemaal niet op elkaar was ingespeeld ... Hij was pas kort daarvoor weer bij Art Blakey in de selectie terecht gekomen en een plaatopname bij Rudi Van Gelder, vier dagen voor het Concertgebouwconcert, verliep niet goed naar de wens van Blue Note en werd pas vele jaren later uitgebracht: Africaine.
Terwijl Lee Morgan werd geprezen met quotes als Verbluffend trompetspel bleek, volgens Rud Niemans in Rhythme ( december 1959), Wayne Shorter …. niet opgewassen tegen zijn trompetspelende partner ( = Lee Morgan) en bleef steken in enkele onsamenhangende fraseringen, waarin de techniek te veel prevaleerde. De unisono-geblazen delen met Morgan en zijn changes getuigen van enige integriteit. In de Telegraaf roemt ene E.de J. Wayne Shorter’s spel in het nummer The Theme … een hoogtepunt van het concert. Als Wayne Shorter een jaar later opnieuw in het Kurhaus en een uitverkocht Concertgebouw optreedt ( 17 december 1960) ( Er kon geen muis meer bij), wordt Wayne Shorter bestempeld door diezelfde Rud Niemans, als een … aangename verrassing, die na een jaar zichzelf ontwikkeld had tot een uitgesproken Coltrane stylist. Shorter zoekt met lange lenige melodische fraseringen een grote mate van harmonische ekspansie (sic) en de duels, welke hij na Morgan met de geselend-hardslaande Blakey aanging, waren beslist boeiend. ( Rhythme136 – januari 1961).
Art Blakey’s drumsspel is ook op de registratie van het Concertgebouw-optreden van zaterdag 14 november 1959 ( of zou het eigenlijk zondagochtend 15 november 1959 moeten zijn? Het eeuwige dilemma bij nachtconcerten ) prominent aanwezig. Rud Niemans meldt een slecht afgestelde geluidsinstallatie, maar dat was mogelijk het geval in het Kurhaus ..... waardoor het publiek werd overvallen door een orgy aan geluid …. Aanvankelijk, schrijft Rud Niemans in Rhythme, kwam het merendeel van de luisterenden moeilijk op temperatuur en mede door een hinderlijk-harde geluidsinstallatie kon uit de flarden van klanken slechts geleidelijk enige lijn worden waargenomen in de werkelijke kapaciteit (sic) van de groep …… Art Blakey scheen soms nauwelijks de door hem opgeroepen driftige tempi ( zoals in het openingsnummer van de cd: Ray’s Idea), de baas te kunnen, waardoor zelfs nu en dan enige onnauwkeurigheid viel te bespeuren in zijn overigens knappe cymbalwerk. Waarschijnlijk opende het concert in het Kurhaus, overigens, met een ander nummer, n.l. Are You Real, dat tijdens deze tournee in Parijs werd vastgelegd en uitgebracht op een Italiaanse Moon cd met diezelfde titel. Wel roemt Rud …. de stuwende drive, de jungle-erfenis (!), die Blakey’s eigen drumsoli van anderen doet onderscheiden. De begeesterende “rolls”, het tot mysterieus, acht geroffel afzwakkende, helse vuurwerk van zijn sticks …..
De spanningen rond de teleurstellende opnamen van 10 november 1958 in de Rudi van Gelder Studio’s voor Blue Note; een niet erg op elkaar ingespeelde band met twee debutanten ( Walter Davis jr. spel werd als weinig inspirerend ervaren); de jetlag en twee concerten op een avond ( Amsterdam was de eerste stop in Europa); een geleend drumstel en bas en een te hard afgestelde zaalgeluidsversterking .... het zal er zeker allemaal toe hebben bijgedragen, dat het Amsterdamse concert wat rommelig overkomt en niet tot Blakey’s beste behoorde. Neemt niet weg dat deze uitgave van het Nederlands Jazz Archief een historisch belangwekkend document geworden is, met anderhalf uur Art Blakey’s Jazz Messengers vanuit het Concertgebouw in Amsterdam, 14 november 1959; een neerslag van een populaire band, die hits had als Moanin' en de Blues March; Keiharde Bop Blakey's wapen tegen Davis' ingetogenheid kopte het Vrije Volk .....
MY JAZZ LINKS: The Jazz at the Concertgebouw series
Hans Koert
keepswinging@live.nl
Volg de Keep (it) SWinging blog via Facebook ( group Keep it Swinging) of Twitter ( #keepitswinging ) en/of vraag de gratis nieuwsbrief.
Keep Swinging (old) Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions
No comments:
Post a Comment