Oscar Alemán's bezoek aan Spanje 1959 - deel 1

 OSCAR ALEMÁN en zijn vergeten Europese tournee (1959)
La famosa Orquesta Argentina de Exhibición Oscar Alemán
Hans Koert

Oscar Alemán in Europe 1959 - part one (English) | Oscar Alemán in Europe 1959 - part two (English) | Oscar Alemán bezoekt Europa 1959: deel 1 (Nederlands) | Oscar Alemán bezoekt Europa 1959: deel 2 (Nederlands) 

Een paar weken geleden werd ik door Gustavo Lecha, samensteller en oprichter van de www.zonadejazz.com site, op een interessante verhandeling van Vicent Lluís Fontelles Rodríguez gewezen, getiteld Jazz a la ciutat de Valencia - Orígens i desenvolupament fins a les acaballes del 1981. Het was geschreven in de lokale taal van Valencia, het Valenciano. Dankzij Lecha, die het stuk voor me in het Spaans vertaalde en Luis Contijoch, die er weer een Engelse vertaling tegen aan gooide, kan ik nu de essentie van dit artikel, dat het bezoek van Oscar Alemán aan Spanje in 1959 als onderwerp heeft, presenteren - vandaag deel 1.

Het eerste deel informeert over een concert in Valencia en over zijn eerdere bezoek aan Europa gedurende de jaren dertig, waar hij bijna tien jaar bleef hangen. Het tweede deel gaat over zijn terugkeer naar Argentinië en over de afloop van zijn bezoek aan Spanje 1959.

 Advertentie m.b.t. het concert in Valencia door het Orquesta Argentina de Exhibición ( bron: Las Provincias (p. 11) ( 4 aug. 1959) ( foto: Vicent Lluis Rodriquez)

Op dinsdag  4 augustus 1959 was de laatste uitzending van een populaire talentenjacht ( á la The Voice of Holland of hoe heten dat soort tv-talentenjachten op de Nederlandse commerciële omroepen?) op Radio Valencia gepland, getiteld "En pos de la fama"  Het gebeuren, met verschillende optredens van artiesten, stond gepland in de La Plaza de Toros van de stad Valencia, de arena waar normaal gesproken de stierengevechten  plaatsvinden. Tussen de optredens was ook de Argentijnse gitarist Oscar Aleman gepland, die, zoals een Spaanse krant meldt, zijn "Orquesta Argentina de Exhibición" (ook wel genoemd de "Orquesta Argentina de Jazz") had meegebracht, een groep die voor de eerste keer in Spanje zou optreden.  De aankondiging in de krant luidt: Radio El Mundo, de Buenos Aires, presenta por primare vez en España, la famoas Orquesta Argentina de Exhibición Oscar Aleman. Blijkbaar was de trip naar Europa mede gesponsord door Radio El Mundo, de Argentijnse radiozender, waarvoor Oscar vaak met zijn orkest optrad.

 Oscar Alemán ( bron: Oscar Alemán - La figura intacta)

Voor Oscar zijn het moeilijke tijden - hij heeft gemerkt dat zijn populariteit in Argentinië tanende is, doordat modernere muziekstijlen zoal de Rock & Roll de belangstelling van het publiek voor zijn muziek, doet afnemen. De nieuwe muziekstijlen, die vanuit de VS ook Argentinië overspoelen, gaan de strijd aan tegen de ouderwetse klanken van tango en jazz. Ondankt een paar pogingen om de nieuwe muziek een plekje in zijn repertoire te geven ( hij neemt titels op als Bailando el Rock)( september 1956), ziet Oscar het aantal lege plaatsen in de zaal toenemen en het aantal voorstellingen verminderen ....   Verder drinkt Oscar meer dan goed voor hem is .......  Het brengt hem zo af en toe in de problemen tijdens optredens en na afloop als hij zich mengt onder zijn fans. Hij zegt, als hij gewezen wordt op zijn drankgebruik, dat hij het niet kan maken aangeboden drankjes van fans niet aan te pakken - dat zou onbeleefd zijn .....  Hij wordt opgenomen in het ziekenhuis en geopereerd aan maagzweren. Zijn relatie met Liliana Rodriguez eindigt in een scheiding.

In 1959 krijgt hij, waarschijnlijk dankzij contacten die de Argentijnse radiozender Radio El Mundo met de Spaanse radio heeft, de kans om op te treden in Spanje, Zwitserland en Portugal. In Spanje ontmoet hij de knappe Maria Teresa Benito Berranco, die zijn vriendin wordt. Zij woonde in Zaragosa en was twaalf jaar jonger dan Oscar. Maar ook in Spanje breekt het vele drinken hem op en na een aantal maanden besluit een deel van de band terug te keren naar Argentinië. Oscar moet de toer noodgedwongen afbreken en ook hij, met in zijn kielzog zijn nieuwe vriendin, keert gebroken terug naar Buenos Aires. Ze trouwen in 1962 en gaan aan het Maipu wonen, in een appartement aan deze deftige straat, waarin Oscar tot aan zijn dood in 1980 gewoond heeft.

  Nog een advertentie m.b.t. het concert in Valencia door het Orquesta Argentina de Jazz, zoals het orkest ook genoemd werd ( Bron: Las Provincias (p.11) ( 4 augustus 1959) ( foto: Vicent Lluis Rodriguez)

 De show, gepresenteerd door Radio Valencia, heette "En pos de la fama", en Oscar mocht daar optreden met nog meer grote namen, zoals de band van Miguelito Valdes, waarin  violist Xavier Cugat speelde, verantwoordelijk voor de grote hit: Perfidia. Het ziet er naar uit dat dit concert geen succes was; vanwege een zwaar onweer met regen moest het worden afgelast ....... maar er wordt ook beweerd, dat bezoekers en musici maar weinig enthousiasme konden opbrengen voor de (jazz)muziek, die Oscar met zijn orkest speelde ......... De vonk sprong niet over ..... Het optreden flopte. Dit moet Oscar gefrustreerd hebben.

Les Loups ( met Oscar Alemán (links) en Gaston Bueno Lobo ( ca. 1929)

Het was niet Oscar Aleman's eerste bezoek aan Spanje. Hij kwam voor het eerst terecht in Madrid in 1929  toen hij als helft van het Les Loups duo ( samen met Gaston Bueno Lobo) met de Harry Fleming band, op de affiches aangekondigd als Extraordinaire guitarristas hawaianos, mee kwam. Harry Flemings band echter, viel, terwijl ze in Madrid zaten, door financieel wanbeheer uit elkaar en Oscar en Gaston moesten op straat en in de vele kroegen van de stad, hun kostje bij elkaar spelen. 

  Het verhaal gaat dat Josephine Baker hen gehoord moet hebben, of althans van Oscar's gitaarspel gehoord moet hebben. Ze was in die dagen de ongekroonde koningin van de revue, diva en seksbom, die in Parijs met haar soms gewaagde optredens, furore maakte. Zij nodigde Oscar uit om naar Parijs te komen, om daar in haar revue-orkest, The Baker Boys, te komen spelen. Gaston Lobo werd niet gevraagd en het duo viel uiteen - Gaston ging gedesillusioneerd terug naar Zuid-Amerika. In Argentinië speelde hij nog een aantal jaren en maakte zelfs platen, voordat hij, eind jaren dertig, de hand aan zich zelf sloeg .........  Jorgen Larsen heeft deze periode bestudeerd en zijn bevindingen op de Oscar Aleman blog gepubliceerd. Feit is wel dat toen Oscar over de dood van zijn collega en makker van het eerste uur hoorde hij zich zeer schuldig en verantwoordelijk voelde, voor de dood van Gaston voelde.

Oscar Alemán (rechts) en Svend Asmussen (derde van links) en hun groep in Kopenhagen ( december 1938) ( Hans Koert archief)

De carrière van Oscar in Europa is uitvoerig in vorige blogs beschreven, over zijn fascinatie voor de muziek van Eddie Lang, zijn optredens in het uitgaanscircuit van Parijs met Django en Stephane Grappelli; zijn tournees met de Josephine Baker revue die hem soms voor maanden uit Parijs verbande, waarmee hij in heel Europa en Noord Afrika optrad ........

 Bekend is het bezoek van Oscar aan Kopenhagen, december 1938, waar hij met de Deense violist Svend Asmussen bekende opnamen maakte. Een jaar later was hij eregast tijdens het Zevende Jazzwereldfeest in Scheveningen .........

Hans Koert
 keepswinging@live.nl
Facebookgroep; Keep (it) Swinging ( aanmelden)
Vraag de maandelijkse nieuwsbrief

Wie zich in het leven en de carriere van Oscar Alemán verdiept heeft, weet dat hij in de jaren dertig furore maakte in Parijs, waar hij speelde in het begeleidingsorkest van Josephine Baker en daardoor in heel Europa bekendheid kreeg. In de periode tussen de revues vertoefde hij in Parijs en maakte onderdeel uit van het Parijse jazzleven. Toen de Nazi's Parijs bezetten vluchtte hij naar Argentinië om nooit meer terug te komen .....(!) Daar bouwde hij een nieuwe carriere op, die voor ons in Europa onzichtbaar bleef, doordat het plaatsvond aan de andere kant van de wereld in een internetloos tijdperk. Maar weinigen weten dat hij nog tweemaal buiten Zuid-Amerika opgetreden heeft. In 1959 maakte hij zich op voor een tournee langs Spaanse, Zwitserse en Portugese podia ...... Deze tournee liep echter anders af dan hij voorzien had, weten we nu, dankzij onderzoek van Vicent Lluis Rodriguez.
Retrospect
Keep Swinging (old) Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions